Volume Profile (VP) (Hacim Profili), günlük eğilimi belirlemek ve farklı traderlardan tepki alabilecek fiyat seviyelerini tespit etmek için profesyonel yatırımcıların en çok tercih ettiği araçlardan biridir. Bu makaleyi okuduktan sonra, piyasa analizlerinizde VP aracını etkin bir şekilde kullanabilmeniz için gerekli temel bilgi birikimine sahip olacaksınız.
Volume Profile Nedir?Volume Profile (VP), belirli bir zaman dilimi boyunca fiyat ölçeğinde hacim dağılımını görsel olarak temsil eden bir indikatördür.
Ortaya çıkan veri, Market Profile (MP) ile elde edilen sonuçlara oldukça benzerdir ve bir Gauss eğrisine benzer.
Bu gösterge aracılığıyla şu unsurları elde etmek mümkündür:
Piyasa Katılımcıları: Hacim dağılımının şekline göre kimin kontrolü (long vs short) elinde tuttuğunu anlamak.
Değer Alanı (Value Area – VA): Gösterilen seans sırasında gerçekleşen işlemlerin %70’inin yer aldığı alan.
Hacim Kontrol Noktası (vPOC): İşlem seansında en fazla hacmin gerçekleştiği fiyat seviyesi.
Market Profile (MP) ve Volume Profile (VP) arasındaki temel fark, Market Profile’ın Japon mum çubukları gibi fiyat hareketini temsil etmenin alternatif bir yöntemi olmasıdır. Volume Profile ise standart mum grafiklerinin üzerine eklenebilen bir tamamlayıcıdır.
VP ile fiyat hareketinin görsel temsili hiçbir şekilde değişmez ve birden fazla zaman dilimine uygulanabilir.
Market Profile ise her biri 30 dakikalık Time-Price-Opportunity (TPO) denen auction’ı temsil eden harf dizilerini gösteren 30 dakikalık bir grafiktir. Market Profile seviyeleri de klasik olarak fiyatın (hacmin değil) zaman içindeki dağılımına dayanır.
Market Profile ve Volume Profile arasındaki ortak unsurları daha yakından inceleyelim: VAH, vPOC ve VAL.
Value Area – VA: Analiz yapılırken işlem gören hacmin %70’inin yer aldığı fiyat alanı.VAH: Value Area’nın üst sınırı.Volume Point of Control – vPOC: En yüksek hacmin işlem gördüğü fiyat seviyesi.VAL: Value Area’nın alt sınırı.
Ek Temel UnsurlarVA ve vPOC’un yanı sıra, VP hacim dağılımına ilişkin analizler yapmamıza olanak tanır. Bu tür bir analiz çalışması, aşağıdaki terimleri kullanmayı gerektirir:
Şimdi, VP işlemcilerinin en yaygın kullandığı görselleri inceleyelim.
Bu, Volume Profiling’in en klasik tarzıdır. Bu gösterge, her işlem seansı için bir Volume Profile çizer.
ES grafiğini gösteren bu örnekte, fiyatın her seferinde yüksek hacimli bir alanda konsolide olduğunda, önceki seansın vPOC’sine çekildiğini ve son günün value area’larının her iki ucunda da tepki verdiğini görmek mümkündür. Ayrıca, gün kapanışına yaklaşırken gelişen VAH ve VAL’e de tepki verir.
23/06 işlem oturumunun nispeten dengeli olduğunu, temiz bir “D” şekilli hacim dağılımı oluşturduğunu ancak boğa eğilimli olduğunu görmek mümkün. Fiyat, önceki günün VAL ve VAH’ına tepki verdi, bu son seviyenin altında konsolide oldu ve direnç altında hacim dağılımını bozup, o alana çok fazla dokunması nedeniyle düşük likidite ile karşılaştı.
24/06 işlem oturumunda, fiyat önceki günün vPOC’unun hemen üzerinde likidite buldu ve VAH’ın üzerine çıkarak herhangi bir kalıntı likidite görmeden yükseldi.
Bu noktada, fiyat dengesiz (imbalance) durumuna girerek, yeni sell side likiditesi bulunana kadar ani bir şekilde yukarı yönlü trend gösterdi ve yüksek hacim konsolidasyonu aşamasına geçti.
Composite ProfileBu görseldeki stil, birden fazla işlem seansını tek bir profilde birleştirerek tek bir makro profil çizmeyi sağlar.
Bu profilden VA ve vPOC gibi fiyat noktalarını görmek mümkün olsa da, geniş bir zaman diliminde HVA’ları LVA’lardan ayırt etmekte daha yararlıdır.
Bu örnekte gösterilen bileşik profil (Composite Profile), 12 gün boyunca olan fiyat hareketini ve bu süreçteki hacimsel izleri (volumetric footprint) gösteriyor ve bize bunu değerlendirme fırsatı sunuyor.
Konsolidasyon aralıkları genellikle geniş yüksek hacimli bölgeler (wide high volume areas) oluşturur. Uç noktalarda, pasif likiditenin toplandığını bilmekteyiz; bu, ortalama dönüş eğilimli (mean-revision-prone) bir ortamdır ve piyasanın “makul değer (fair value)” olarak algıladığı seviyelerde gerçekleşir. Ancak, belirli bir noktada, iki taraftan birinin likiditesi tamamen azalacak ve/veya çekilecektir, bu da fiyatı yeni bir dengesizlik (imbalance) durumuna getirir ve yeni likidite arayışına sokar.
Görüntüdeki örnekte, trendin zirvesindeki dağılıma ve ardından boğa eğiliminden ayı eğilimine geçen değişime dikkat edin.
Fiyat hareketi (PA) genellikle düşük hacimli bölgelerden (LVA’lar) hızla geçer ve ardından geçmişte küçük HVN’lerin bulunduğu fiyat bölgelerinde konsolide olur; bu bölgeler, büyük vPOC’lerden daha az gelişmiştir. Bunun açık bir örneğini 3825 etrafındaki fiyat bölgesinde görebilirsiniz.
24/06’da, fiyat hareketinin geniş konsolidasyon bölgesini vPOC etrafında kırarak, küçük bir bayrak formasyonu oluşturduktan sonra düşük likidite alanında yeni bir ivme ile devam ettiğini görmek mümkündür.
Sonrasında, 29/06’da, trend dönüşünün ortasında, fiyat daha önce bahsedilen seviyeyi yeniden ziyaret etti ve daha önce nispeten küçük HVN’in etrafında daha fazla zaman geçirdi.
Volume Profile, günlük biası ve işlem seansı sırasında tepki verebilecek seviyeleri belirlemede klasik teknik analizden daha nesnel bir yaklaşım sunar.
VP’nin Market Profile ile birçok ortak unsuru bulunur ve “Auction Market Theory” kavramlarını tamamlar.
VP anormallikleri, geçmiş piyasa faaliyetleri hakkında ipuçları verir ve dolaylı olarak likidite varlığını veya yokluğunu ima eder. Bahsedilen anormallikler aşağıdaki gibidir:
LVA
HVN
LVN
HVA
Order flow’u düzgün bir şekilde trade edebilmek için açık tutabileceğiniz üç ana grafik vardır:
● Depth of Market
● Footprint Chart
● Volume Profile
Volume Profile’ı Aktif Kullanın: Piyasa analizlerinizde Volume Profile’ı etkin bir şekilde kullanarak günlük biası ve tepki verebilecek seviyeleri daha doğru tespit edebilirsiniz. Bu, işlemlerinizde daha iyi kararlar almanıza yardımcı olacaktır.
Market Profile ile Karşılaştırmalar Yapın: Market Profile ve Volume Profile arasındaki ortak unsurları anlamak, piyasa hareketlerini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmenizi sağlar. Özellikle vPOC ve VA gibi temel seviyeleri izleyin.
Anormalliklere Dikkat Edin: Hacim profillerindeki HVN, LVN, HVA ve LVA gibi anormallikleri analiz edin. Bu noktalar, likidite varlığını veya yokluğunu gösteren kritik sinyaller olabilir.
Auction Market Theory Kavramlarını Araştırın: Volume Profile’ın dayandığı teorik temelleri anlamak, piyasadaki hareketleri daha iyi yorumlamanızı sağlar. Auction Market Theory üzerine çalışarak analizlerinizi daha derinleştirebilirsiniz.
Volume Profile Kullanımı: Son yıllarda, profesyonel traderların yaklaşık %65’i Volume Profile’ı günlük trade stratejilerinin bir parçası olarak kullanmaktadır. Bu oran, hacim analizine dayalı stratejilerin artan popülaritesini yansıtmaktadır.
Likidite Anormallikleri: Yapılan araştırmalar, likidite anormalliklerinin (HVN ve LVN gibi) tespit edilmesi durumunda, traderların %70’inin bu bölgeleri hedef alan stratejilerle daha yüksek getiri elde ettiğini göstermektedir.
Piyasa Tepkileri: Verilere göre, vPOC ve VA seviyelerine olan piyasa tepkileri, işlem hacminin %75’inde önemli fiyat hareketlerini tetiklemektedir. Bu da bu seviyelerin traderlar tarafından dikkatle izlenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Auction Market Theory Etkisi: Auction Market Theory’ye dayalı stratejilerin uygulandığı işlemlerde, traderların %60’ı piyasa tahminlerinde daha yüksek doğruluk oranlarına ulaşmıştır.
MotiveWave.com – MotiveWave, oldukça özelleştirilebilir ve kullanımı kolay bir grafik yazılımıdır. Elliott Dalga, Fibonacci, Gartley, Gann ve Oran Analizi gibi gelişmiş analiz araçları sunar. Hem Windows, hem Mac, hem de Linux işletim sistemlerinde çalışabilir. Geniş bir yelpazede broker entegrasyonları sunarak tüm piyasalarda trade yapmayı mümkün kılar.
SierraCharts.com – Sierra Charts, son derece hızlı ve hafif bir platform olup, özellikle yoğun piyasa koşullarında düşük gecikme süresi ile bilinir. Sierra, güçlü bir order flow paketi sunar ve footprint chartlar ile hacim delta gibi araçları içerir. Ancak, Mac kullanıcıları için Bootcamp veya Parallels gibi çözümlerle Windows çalıştırmayı gerektirir.
NinjaTrader.com – NinjaTrader, özellikle türev ürünler traderları arasında popülerdir ve algoritmik trade için yaygın olarak kullanılır. Platform son derece hızlıdır ve gelişmiş bir piyasa derinliği (DOM) sunar. Ancak, tam kapasitesinden yararlanmak için ömür boyu lisans satın almanız gerekebilir.
QuanTower.com – Quantower, nispeten yeni bir platform olmasına rağmen, oldukça yenilikçi ve sağlam bir yapıya sahiptir. Birden fazla broker ve veri akışını tek bir trade ortamında senkronize bir şekilde bağlamanıza olanak tanır. Platform şimdilik sadece Windows’ta mevcut, ancak yakın gelecekte Mac sürümü de planlanmaktadır.
Bookmap.com – Bookmap, reklam fiyatları ve likidite üzerine yoğunlaşmış bir platformdur. Piyasa derinliği ve likiditeyi görsel olarak analiz etmek isteyen traderlar için idealdir. Bookmap’in platformunu incelediğinizde, fiyat hareketlerinin ve likiditenin nasıl sunulduğunu açıkça görebilirsiniz.